Zarema-4

Tevgerên Civakî yên Jinan (1)

Tevgerên Civakî yên Jinan – FARANGIS GHADERI JI FARISÎ: KENANÊ NADO Puxte: Femînîzm navê komeke tevger û îdeolojiyan e ku armanc dike nirx û baweriyên bavsalarî biguherîne û bo jinan mafên wekhev ên siyasî, aborî, çandî û civakî bi dest bixe. Dîroka femînîzmê dikare di nav sê pêlan de bê dabeşkirin. Pêla yekem di sedsala nozdemîn û destpêka sedsala bîstemîn de bû, a duyem di salên 1960 û 1970yî de bû û a sêyem jî ji 1990î heta vêga berdewam dike. Ev gotar bi kurtî van sê pêlan dide naskirin; li ser teorîsyen û nivîskarên sereke yên her sê pêlan…

Bixwîne

Nêrtiya Feminîst (1)

Bell Hooks

Nêrtiya Feminîst – BELL HOOKS JI ÎNGILÎZÎ: MÎRZA BARAN-SEVDA ORAK Dema tevgera femînîzma hemdem cara ewil dest pê kir, hizbeke bi şidî dij-mêr li holê hebû. Jinên heteroseksuel ên beşdarî tevgerê dibûn ji têkiliyên wisa dihatin ku tê de mêr hov, bêteşe, wehş û nedilsoz bûn. Piraniya wan mêran ramanwerên radîkal bûn, dema beşdarî tevgeran dibûn, li ser navê karker, feqîr û belengazan derbarê mafên nijadî û civakî de diaxivîn. Lê dema mijar dihate ser mesela zayendê, wekî nifşên xwe ew jî kevneperest bûn. Bi gotineke din, jin ji nav têkiliyên wisa bi hêrs dihatin. Û wan ew hêrsa xwe…

Bixwîne

Di Kovara Hawarê de Bicîkirina Jinan di nav Rabêja Neteweperwer de

Fexriya Adsay

Di Kovara Hawarê de Bicîkirina Jinan di nav Rabêja Neteweperwer de FEXRIYA ADSAY Puxte: Rabêja neteweperwer dema ku xwe saz dike bi qasî ku li hemberî derve, êdinê xwe terîf dike, hundirê “xwe” jî ji nû ve terîf dike. Yek ji van terîfên hundirîn, a derbarê zayendên civakî de ye. Li gor terîfa nû dabeşkirina rolan û peywirên civakî tên destnîşankirin. Di rabêja neteweperwer a kovara Hawarê de dabeşkirina rolan bi piranî li ser hîmên kevneşopî yên malbatî hatiye kirin. Welat bi teswîrên hezkirî an keçeke bedew ku xîtabî hestên erotîk ên mêran dikin hatiye erotîzekirin an wek dayik û…

Bixwîne

HEGEMONYAYA BAVKANÎ JÎ DIŞIKÊ: Mîkro-Têkoşîn û Mîkro-Şoreşa dengbêja Jin

Hêja

HEGEMONYAYA BAVKANÎ JÎ DIŞIKÊ: Mîkro-Têkoşîn û Mîkro-Şoreşa dengbêja Jin HÊJA Puxte: Di afirandin û îcrakirina kilamên dengbêjiyê de, cihê jinan tê romantîzekirin û hebûna kilamên bi devê jinan hatiye nivîsandin bêyî analîzek an lêkolîneke wekî ku ji aliyê jinan hatibe afirandin tê nirxandin. Ev angaşt ji aliyê vê nivîsê ve tê redkirin. Ji dêvla vê, ev nivîs metodolojiyekê pêşniyaz dike ji bo diyarkirina kilamên jinan. Bikaranîna zimên ya li gor cinsiyetê dikare alîkariyê bike dema kesek li kilamên jinan digere. Loma, îhtimala hebûna zimanê jinan bi kurtasî tê gotûbêjkirin. Dê du kilam bi vê metodolojiyê bên analîzkirin. Sansura li ser…

Bixwîne

Nezelalbûna ‘Em’ê û li ser Şopên Kovara Rozayê Femînîzma Postkolonyal

Esra Altun

Nezelalbûna ‘Em’ê û li ser Şopên Kovara Rozayê Femînîzma Postkolonyal ESRA ALTUN Puxte: Destpêka têkiliya kovaran û jinên kurd heta serê sedsala 20emîn diçe. Jinên kurd heta salên 1990î bi awayên curbicur di kovaran de cih girtin. Jinan jî di kovaran de dinivîsandin, lê nivîsên kovaran bi pirranî yên mêran bûn. vê gotara ku li ber destê we ye, li ser yekemîn kovara jinên kurdên femînîst ên bakurê Kurdistanê, Rozayê ye. Ango, ev gotar, li ser xwepênasekirina jinên kurd, cudahiya ramana jinên kurd ji yên tirk, polîtîkaya jinên kurdan a li ser femînîzmê analîz dike. Ev analîz her çiqas bingeha…

Bixwîne

Hevpeyvînek Ligel Helbestvan Gulîzerê

Zarema

Hevpeyvînek Ligel Helbestvan Gulîzerê Gulîzer navekî hêja û girîng e di nav helbesta kurdî ya modern de. Piştî du pirtûkan li ber dilê gelek xwedevanên kurdî şîrîn bû û li ser zimanê wan belav bû. Kengê behsa helbestavanên hêja yê nû bête kirin teqez navê Gulîzerê dikeve nav vê guldesteyê. Em wek xwendevan û heyranê helbestên wê li benda berhemên wê yên nû ne. Me xwest em dengê Gulîzerê bi guftûgoyeke dirêj bigihînin hezkiriyên wê û helbesta wê ya berdest bi awayekî kûr binirxînin. – ZAREMA: “Serkeftinên çêkirî baweriyên erzan didin mirov” tu dikarî vê xweşrêzika xwe hinekî rave bikî?…

Bixwîne

SÊ ASTENGIYÊN JINAN DI ÊWRA CAHILIYEYÊ Û KELEPORA KURDAN DE: Zewac, Hevberdan û Mîrat

Burhan Yek

SÊ ASTENGIYÊN JINAN DI ÊWRA CAHILIYEYÊ Û KELEPORA KURDAN DE: Zewac, Hevberdan û Mîrat BURHAN TEK Puxte: Her çiqas bi pêşketina demê re kelepor xwe bi paş de vekişîne jî di hin mijaran de serdestbûna xwe didomîne. Elbet ev paşdekişandin û serdestbûn li gor berjewendiyan an didome an jî forma xwe diguherîne û didome. îcar di nav adetên me kurdan de jî adetin hene ku bi awayê tetbîqkirinê li êwra cahîliyeyê tên, kurd bi giştî miletekî misilman be jî wexta ku mesele tê ser jinê û mafên wê, di hin qadan de mixabin hîn jî berjewendiyên mêran serdest in. Di…

Bixwîne

DI NAVBERA NETEWEPERWERÎ Û MAFÊN JINAN DE: Tevgera Jinên Kurd li Iraqê (1)

NADJE AL-ALI Û NICOLA PRATT

DI NAVBERA NETEWEPERWERÎ Û MAFÊN JINAN DE: Tevgera Jinên Kurd li Iraqê:[1] NADJE AL-ALI Û NICOLA PRATT JI ÎNGILÎZÎ: FEXRIYA ADSAY Puxte: Ev gotar bi riya vekolandina tevgera jinên kurd ên li Iraqê, ku kêm hatiye lêkolînkirin, li ser aliyekî mîkro-polîtîkayên ‘Iraqa nû’ disekine. Bi saya hevpeyvînên bi jinên çalakger ên li Hewlêr û Silêmaniyê, di ser pêwendiya neteweperweriya kurdî û femînîzmê re em çalakî, stratejî û armancên wan ên ji 2003yan vir de pênase û analîz dikin. Em nîqaşên di nav jinên çalakger de, ji têgînkirina neteweperwerî û femînîzmê an ji çarçoveyên dijber an lihev ên bo van çalakgeran…

Bixwîne

HEVPEYVÎNEK LIGEL LÎSTIKVANEKE JI ŞANOYA KURDÎ: Berfîn Emektar

Berfîn Emektar

HEVPEYVÎNEK LIGEL LÎSTIKVANEKE JI ŞANOYA KURDÎ: Berfîn Emektar HEVPEYVÎN: ÇETOYÊ ZÊDO Çetoyê Zêdo: tu dikarî qala destpêka şanogeriya xwe bikî? Berfîn Emektar: Bi çûyina min a NÇMya Îzmîrê û pê re nasîna min ya şanoyê dest pê kir. Min hewl da ku ez di beşa şanoyê de perwerde bibim. Û bi vêya ve girêdayî li gor min ya herî girîng jî li metropoleke Tirkiyeyê di nav wê asîmîlasyona salên 90î de li ser çand û zimanê kurdî pêk dihat, me bi zimanê xwe şano dikir. Ev ji bo min tiştê herî zehmet û bi wate bû. Her çiqas me baş…

Bixwîne

Kitabê J. M. Coetzeeyî Düşman (Neyar) de, Vatişê Cenî ser ra Newe ra Nuştişê Robinson Crusoyî

Abdullah Çelik

Kitabê J. M. Coetzeeyî Düşman (Neyar) de, Vatişê Cenî ser ra Newe ra Nuştişê Robinson Crusoyî Abdullah Çelîk Puxte: vê gotarê, pirtûka J. M. Coetzee ya bi navê Düşman (Foe) kiriye navenda xwe û bi riya sê berhemên din hatiye nîqaşkirin. Ev, Hay Bîn Yakzana Ibn Tufeyl û Ibn Sîna, Robinson Crusoya Daniel Defoe, Cuma ya da Pasifik Arafı (vendredi ou les limbes du pacifique) ya Michel Tournier in. Girîngiya Hay Bin Yakzan ew e ku bo Robinson Crusoya Daniel Defoe bûye çavkanî. Robinson Cruso jî bo Cuma ya da Pasifik Arafıya Michel Tournier û Düşmana J. M. Coetzee bûye…

Bixwîne

BÎNAXWAZÎ Û FAİL-THE AGENT: Rexneya Judith Butler ya li ser determînîzma Lîngûîstîk ya Binyadger (1)

Bextiyar Secadî

BÎNAXWAZÎ Û FAİL-THE AGENT: Rexneya Judith Butler ya li ser determînîzma Lîngûîstîk ya Binyadger[1] BEXTIYAR SECADÎ JI ÎNGILÎZÎ: HÊJA Puxte: Judith Butler, yek ji dengên xurt ên rexneyî ye ku bersiv daye peyikandina perspektivên psîkoanalîtîk û Marksîst di analîza subjektîvîteyê de. Ev nivîsar dixwaze nîşan bide ku bînaxwaziya radîkal ya Butler û teoriya rexneyî ya ku piştgiriya determînîzma lîngûîstîk dike, ji hev cuda ne. Heke em zimên wek warê şerê îdeolojiyan û kontekstê jî wek cihê ku tê de ji suje pirsiyarî tê kirin (interpellated) bihesibînin, em dikarin bibêjin têgeha Butler ya “fail” û têkiliya wê ya bi zimên re,…

Bixwîne

Texeyula Neteweyê li dîasporayê

Barzoo Eliassi

Texeyula Neteweyê li dîasporayê BARZOO ELIASSI JI ÎNGILÎZÎ: UMRAN ARAN Puxte: Ev gotar rola dîasporaya kurd a Swêdê di avakirina nasnameyeke Kurdistanî de nîqaş dike. Pirçandxwaziya swêdî ji hêla siyasî ew derfet daye dîasporaya kurd ku kariye nasnameyeke siyasî ya xurt bi pêş bixe ku li hember cudahiyên îdeolojîk, dînî, erdnîgarî û lîngûîstîk li pey yekîtiya kurd e. Piştî koçberbûnê, kurdên ji parçeyên cuda yên Kurdistanê gelek caran tên dereke siyasî ya hevpar li Swêdê, ku dikarin li wir hevparî û cudahiyên xwe gotûbêj bikin. Dîasporaya kurd, li Swêdê li navbera demajoyên tevgirtin û dergirtinê diçe û tê û gelek…

Bixwîne

Ezmûna Helbesta Şoreşgerî ya Kurdî: Pênaseyeke Tîorîk

Ebdulxaliq Yeqûbî

Ezmûna Helbesta Şoreşgerî ya Kurdî: Pênaseyeke Tîorîk EBDULXALIQ YE’QÛBÎ JI SORANÎ: EYIP SUBAŞI Helbest, tund û tîjiyeke hundurîn e ku me ji tund û tîjiya derveyî diparêze; helbest, guşara xeyalan e ku giraniya rasteqîniyê ji ser me kêm dike. Wallace Stevenson Puxte: Tecrûbeya wêjeya kurdî ya şoreşgeriyê, bi taybetî bi awayê helbestê, parçeyek ji tecrûbeya welatên mêtinkirî, cîhana sêyem e ku rewşa siyasî ya taybet ew ber bi nivîsandina awayê şoreşgerî de biriye. Du taybetiyên sereke yên vê tecrûbeyê hene. Yek, di asta tekstê û gotara tekstuel de, helbesta kurdî ya şoreşgeriyê hewl dide nasnameyeke kurdî ya neteweyî çêbike ku…

Bixwîne

Teknîka Şepola Hiş di Çîroka Kurdî de

Buşra Kesnezanî

Teknîka Şepola Hiş di Çîroka Kurdî de (HISÊN ARIF, ŞÊRZAD HESEN Û KARWAN KAKESÛR WEK NIMÛNE) BUŞRA KESNEZANÎ JI SORANÎ: EYYUP SUBAŞI Puxte: Teknîka şepola hiş rêbazeke vegotinê ye ku di hişê lehengan de herikîna fikran bi peyvan îfade dike. Di vê rêbazê de, fikir û hest bêyî ku li mantixê an realîteyê miqate bin tên îfadekirin. Hin caran fikrên nelihev, hevokên bêrêziman û peyvên di awayê pêş-axaftinkî temsîl dike. Di vê gotarê de, di kurte-çîrokên Husên Arif, Şêrzad Hesen û Karwan Kakasûr de awayên vegotinê hatine qalkirin, ji ber ku awayê vegotina van nivîskaran, tevî hemû ciyawaziyên xwe, di…

Bixwîne

Guftûgoyeke li Pey Pişaftina li ser Kurdan û Bandora Pişaftinê li ser Rih û Hişê Kurdan

Mihemed Şarman

Guftûgoyeke li Pey Pişaftina li ser Kurdan û Bandora Pişaftinê li ser Rih û Hişê Kurdan MIHEMED ŞARMAN Puxte: Dewletên mêtinger ne tenê bi darê zorê lê bi rêya pênasekirin, medya û amûrên ragihandinê û perwerdehiyê jî rih û hişê madûnan dihetikînîn. Sedan sal e dewleta tirkan perçeyek ji Kurdistanê dagir kiriye, bi her awayî li her qadê kurd dane ber xencera pişaftinê. Vê yekê kiriye ku gelek kurd ji xwe ji çanda xwe dûr bikevin, bi çavên dijmin li xwe binêrin. Ev nêrina dewleta tirk ya faşîzan, ne tenê li ser kurdên nexwende an jirêzê lê li ser kurdên…

Bixwîne