Zarema-12

Selahattin Demirtaş û Seher an Sîyaset û Seher

Selahattin Demirtaş û Seher an Sîyaset û Seher FEXRÎYA ADSAY Sehera Selahattin Demirtaş, ji ber nasnameya nivîskarê wê ya sîyasî, peywenda sîyasî û cîvakî ya li Tirkîye û Kurdistanê û helbet elaqeya xwîneran bo wê, xwe li ser mirov ferz dike ku mirov derbarê wê de binivîsîne. Seher, dîsa ji ber nivîskarê wê, ku hevserokê mezintirîn partîya legal a Kurdên bakurî ye, ger elaqeyeke ewqas mezin nedîtiba jî heq dikir li ser bê sekinandin. Sedemên populerîteya wê an himbêzkirina wê ji alîyê girseyeke mezin (dema ev nivîs hat nivîsandin ji 130 hezar hebî zêdetir hatibû firotin) bêtir hewce dike bên…

Bixwîne

Bibîrxistinên Evrim Alataş Çi Li Ber Me Dixin?

Fexriya Adsay

Bibîrxistinên Evrim Alataş Çi Li Ber Me Dixin? FEXRÎYA ADSAY Dibe ku careke din wext hatibe em li dû xwe binêrin û çav li rabirdûyê bigerînin. Îro em çiqas li ser ‘îro û pêşeroj’a xwe li hev nekin, ewqas pêwîst dibe em li dû xwe vegerin. Ma kîjan pirsgirêk an nîqaşên îro dikare ji hegemonyaya rabirdûyê xilas bibe. Em çiqas jê dûr bisekinin, nexwazin wê bibînin jî, wê hukmê xwe li ser îro danîye ji zû ve. Wer xuyaye, em heta hesabê xwe yî bi dîrokê re nebînin, mejîyê me wê zelal nebe an belkî em ê nizanibin ka em…

Bixwîne

Berengarî Barî Baw

Azad Haci Aqayî

Berengarî Barî Baw* AZAD HACI AQAYÎ Puxte: Di dîroka akademisyenên cihanê de pir kêm kes hene ku jîyana van mînakek ji berpirsyarî li hemberi bê edaleti û dagirkarî û dilsojî ji bo buha û nirxên mirovahîyê de di derveyi eyarên etnîk û olî de ne. Lewma di nava Kurdan de, kesatîyên bi wî rengî heger hebin jî, hejmara wan ne zêde ye. Tekezkirin li ser vê mijari ne dijwar e ku Emir Hesenpur mîna kesatîyek polihistor1 û berpirs, xala pêk gehiştina têorî û pratîk bûye. Bi wê wateyî ku çawa difikirî bi wî away jî dijîya. Bi vê bawerîyê ku…

Bixwîne

HEVPEYVÎN LIGEL CIWANMERD KULEK LI SER 20:39 “Roman û Çîrok ji bilî Xeyal û Hafizeyan ne yên ti derê ne”

Omer Faruk Baran

HEVPEYVÎN LIGEL CIWANMERD KULEK LI SER 20:39 “Roman û Çîrok ji bilî Xeyal û Hafizeyan ne yên ti derê ne” OMER FARUK BARAN CIWANMERd KULEK di sala 1984a de dayik bû. Di 2004a de dest bi nivîsa Kurdî kir. Romana wî ya yekem Nameyek Ji Xwedê re 2007a de, dû re Otobês 2010a de, Zarokên Ber Çêm 2012a de, Defterên Perrîdankan di 2014a de derket. Pirtûka wî ya çîrokan Çar Yek di 2015, Çar Neçar di 2017a de derket. Yekem berhema wî ya ne-pexşan bi navê Strana Şev û Rojekê ji formên helbestî yên ji zargotina Kurdî pêk tê. Ji…

Bixwîne

Berawirdkirina du Çîrokên Kurdî û Frensî: “Sedo” û “Pisîka bi Gîzme”

Yahya Yavuz

Berawirdkirina du Çîrokên Kurdî û Frensî: “Sedo” û “Pisîka bi Gîzme” YAHYA YAVUZ Puxte: Ev nivîs li ser berawirdkirina du çîrokan e ku ji du welatên cuda hatine berhevkirin. Çîrok, ew vegotinên gelêrî ne yên afrînerê wanê ewil nayê zanîn û bi piranî di şevên zivistanan de ji bo mijulbûn û demderbaskirinê ji hêla kesên di vî warî de pispor in tên vegotin. Çîrok, ji nav cureyên folklorê, cureya herî navnetewî ye, sedema vê yekê jî gerokbûna çîroka ye. Çîrok xwe bi herêm, çand an jî zimanê ku jê derketine bi sînor nekirine û çi bi rêya devkî çi jî…

Bixwîne

Mîkanîzmên Bergryên Derûnî d Helbestên Pirtûka Çyayekanî min

Xelîl Selîm

Mîkanîzmên Bergryên Derûnî d Helbestên Pirtûka Çyayekanî min XELÎL SELÎM Puxte: Aramanca serekî d vê vekolînê da, şrovekrneka çewanîye b rêka mîtodê şrovekrna nîvîstokê (context analysis), ku nmuna vekolînê xo l komeka dêrên helbesta l pertûka kom helbestîya Çyayekanî min ve vedgre. Derencamê vê vekolînê xuyadket ku mîkanîzmên bergryên derûnî l helbestên vî pertûkî be şêweyên cuda cuda xwe xudî dken. Dgel hebûna çend corên mîkanîzmên bergryên derûnî, lê l vê vekolînê da tenê behs l pênc corên mîkanîzmên bergryên1 derûnî hatîye krn, ku ew jî paşvelêdan (repression), hêcet girtin (rationalization), êxstne ba hev (projection), vegohastn (displacement), paşve zivrîn (regression).…

Bixwîne

HEVPEYVÎN LI GEL KAZIM OZ LI SER FÎLMÊ ZER “Kurd xwe Winda dikin, Amade ne xwe ji bo Tirka Fîda Bikin”

Piştîwan Kemal

HEVPEYVÎN LI GEL KAZIM OZ LI SER FÎLMÊ ZER “Kurd xwe Winda dikin, Amade ne xwe ji bo Tirka Fîda Bikin” PIŞTÎWAN KEMAL – JI SORANÎ: EYYUP SUBAŞI KAZIM OZ derhêner û senaryonûsê Kurd e. Ji Zanîngeha Yildizê ya Teknîk beşa Endezyarîya Avahîsazîyê derçûye. Dû re, li Zanîngeha Marmarayê di beşa sînemayê de master kirîye. Di 1992ya de, demekê bo Teatra Jîyana Nû xebîtîye. Yek ji damezrênerê13&Mezopotamyayê û li wir bi salan xebîtî. Ligel derhênerîyê, senaryo û berheman dinivîsîne. Li Fêstîvala Dihokê fîlmê Zer ê Kazim Oz hate nîşandan. Her li wir min çav bi derhênerê fîlm ket û me…

Bixwîne

Dîroka Sîyasî ya Bajarê Heranê ya Serdema Dewleta Raşidî û dewleta Emewî di Navbera Salên 633-747a de

Şehle Burhan Ebdullah / Ararat Ahmed Alî

Dîroka Sîyasî ya Bajarê Heranê ya Serdema Dewleta Raşidî û dewleta Emewî di Navbera Salên 633-747a de ŞEHLE BURHAN EBDULLAH / ARARAT AHMED ALÎ JI SORANÎ: MEMÊ MALA HINE Puxte: Ev lêkolîn behsa guhertinên herî grîng ên sîyasî yên wê serdemê ku li vî bajarî qewimîne û ev bajar çawa bûye pêgeheke serekî ya wan bûyer û guhertinên sîyasî yên wê serdemê, dike. Di destpêkê de behsa navê bajêr hatîye kirin ka çawa vî bajarî karîye wekî bajarekî serekî yê herêma Cezîreya Firat pêşkeve. Her wiha, wê behsa dîroka dagirkirina Heranê ya ji hêla hêzên Îslamî ve, rîwayetên li ser…

Bixwîne

Sadatê Nehrî an Geylanîzadeyên Kurdistana Navendî

Martin Van Bruinessen

Sadatê Nehrî an Geylanîzadeyên Kurdistana Navendî* MARTIN VAN BRUINESSEN – JI ÎNG.: YUSIV HEMED Malbateke aliman, ku îddîa dikin koka wan digihê Evdilqadir Geylanî, dawîya sedsala 19emîn û serê sedsala 20emîn de roleke polîtîk û sereke lîst di dîroka Kurdistana navendî de. Wek Sadatê Nehrî hatin nasîn, li ser navê gundê Nehrî yê li herêma Şemdînanê ku lê bi cî bûbûn. Şêx Ubeydullahê Nehrî serkêşîya tevgera 1880yê kir ku wek yekem serhildana neteweyî ya Kurdan tê zanîn. Law û nevîyên wî jî rolên mezin lîstin di tevgera Kurdan de ku bi vê re, rewşa xwe ya aborî û polîtîk zexm kirin.…

Bixwîne

Bêwelatî û Bêdewletî: Derfet û Astengî

Barzoo Eliassi

Bêwelatî û Bêdewletî: Derfet û Astengî BARZOO ELIASSI – JI ÎNG.: FEXRÎYA ADSAY Têgeha diasporayê, bi riwangeyeke berfireh hatîye têgînkirin û xwedî lê hatîye derketin. Di nav peywenda globalizasyonê de, diaspora wek rêxistîbûneke civakî ya neteweborî (Wahlbeck 1999) û civateke neteweborî (Sökefeld 2006) ku bi têkilîyeke trajîk a welatê “jêderk”, welatê lêjîyanê û koma etnîk a li welatên cûda belav bûyê tê naskirin, hatîye pênasekirin (Cohen 2008). Li têgeha diasporayê tê îtirazkirin ku ji sînoran bêpar e û semantîka xwe, hêza xwe ya têgînî û analîtîk winda dike ji ber ku gelek azmûn û nasnameyên koçberîyê bêyî ji hev bên…

Bixwîne

Nirxandineke Rexneyî li ser Fikrên Abdullah Ocalan ên derbarê Neteweperwerîyê de

Mistefa Dewlemend

Nirxandineke Rexneyî li ser Fikrên Abdullah Ocalan ên derbarê Neteweperwerîyê de MISTEFA DEWLEMEND Puxte: Serokê PKKê Abdullah Ocalan bi taybetî piştî pêvajoya zindanîkirina xwe ya li Girava Îmralîyê dest bi rexnekirina fikra netewe, neteweperwerî û netewe-dewletê kir û li şûna van fenomenan fikrên mîna Modernîteya Demokratîk, Civaka Demokratîk, Neteweya Demokratîk û Komara Demokratîk wekî alternatîf pêşnîyar kirin. Ocalan neteweperwerîyê -herwisa netewe-dewletê jî- wekî dijminê sereke yê demokrasî, azadî û aşitîyê û wekî sedem û çavkanîyên hemû desthilatî, tundî, şer û pevçûn, asîmilasyon, zayendparêzî, kuştin, komkujî û bêaramîya di nav civakê de bi nav dike. Lê bi rastî jî neteweperwerî wekî…

Bixwîne

Kurdolojîya Sovyetan û Oryentalîzma Kurdî

Michiel Leezenberg

Kurdolojîya Sovyetî û Oryentalîzma Kurdî MICHIEL LEEZENBERG JI ÎNG.: ŞIVAN KELEŞ Destpêk Lêkolînên li ser Kurda yên bi zimanê Rûsî, ku ji alîyê lêkolînerên ji serdema Çarîst û serdema Sovyetî ve hatine kirin, em dikarin bêjin ji nav tevkarîyên grîngtirîn in di warê Kurdolojîyê de ne: di sedsala 19a û behtirê sedsala 20î de weșanên lêkolînerên Rûs û yên Sovyetî yên li ser Kurda ji alîyê çendanî û çawanîyê ve jî yên herî biserketî bûn. Li jêr ez dixwazim bi kurtî bidim dû şopa dîroka lêkolînerîya Kurdî ya bi zimanê Rûsî. Bi nêrîna min ev dîrok ne tenê ji bo…

Bixwîne

PÊNASEKIRINA NETEWEYÊ: Li Tirkîyê di 1990an de dîroknûsîya Kurdî

Konrad Hirschler

PÊNASEKIRINA NETEWEYÊ: Li Tirkîyê di 1990an de dîroknûsîya Kurdî KONRAD HIRSCHLER – JI ÎNG.: YUSIV HEMED Mijara vê gotarê li Tirkîyê di salên ‘90an de dîroknûsîya Kurdî ye û bi taybetî jî ka ew çawa nasnameya neteweyî ya Kurdî ava û pênase dike û ji nû ve dixebitîne.1 Ligel ku li ber hebûna dewleteke navendî li ser pêwendîya dîroknûsîn û nasnameya neteweyî ya Kurdî çend xebat hene, tevgera neteweyî ya Kurdî nebûye mijara lêpirsîneke wiha.2 Çavkanîyên ku hatine bikaranîn gotarên tekane rojnameya Kurd a bi rojane ye ku Ii Tirkîyê û qismen jî li Almanyayê (Ozgur Gundem-Rojeva Azad û peyrewên…

Bixwîne